Dilemma

Deze keer geen vraag over de hoogte van het salaris, want daarmee is de 39-jarige Irene behoorlijk tevreden. Als fellow chirurg bij een Universitair Medisch Centrum verdient ze ruim 7000 euro bruto per maand. Ze werkt 40 uur per week en draait daarnaast onregelmatige nacht- en weekenddiensten. De jaarlijkse beoordelingen zijn goed en haar contract wordt steeds verlengd. Maar juist daar zit het probleem. Want toen Irene ruim 12 jaar geleden in dienst kwam bij het UMC als arts-onderzoeker kreeg ze na drie jaar een contract voor onbepaalde tijd. Dat vaste contract moest ze van haar werkgever beëindigen toen ze in 2006 een opleiding tot chirurg begon. Sindsdien krijgt Irene continu een jaarcontract aangeboden. ‘Kan dat, of is de arbeidsovereenkomst rechtswege allang een contract voor onbepaalde tijd geworden?’ vraagt ze zich af. Want dat zou Irene logischerwijs liever zien.

Advies

Monique Lammerts van Bueren-Hoevenaars, CNV

Irene schrijft dat ze in eerste instantie als arts-onderzoeken een tijdelijke arbeidsovereenkomst had, die na drie jaar in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is omgezet.
Daarna is ze een opleiding tot chirurg gaan doen als AIOS (Arts In Opleiding tot Specialist). De overeenkomst die zij toen gesloten heeft met het UMC was een opleidingsovereenkomst, geen standaard arbeidsovereenkomst. In de CAO UMC is ook te lezen dat een dergelijke overeenkomst eindigt op het moment dat de opleiding ten einde is of op het moment dat de overeenkomst zelf eindigt. Een dergelijke opleidingsovereenkomst kan dan ook 5,5 jaar duren zonder dat er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat (zie artikel 8 Bijlage H van de CAO).

Daarna heeft mevrouw, althans dat vermoed ik, gesolliciteerd naar een functie als staflid en is aangenomen als Chirurg (maar niet in opleiding). Toen heeft zij een arbeidsovereenkomst ontvangen voor 1 jaar. Dat kan. En dat die overeenkomst dan nu verlengd wordt, dat kan ook, en dan kan dat zelfs nog één maal voordat het UMC verplicht is om mevrouw een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd aan te bieden.

Helaas, kan zij dus geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd afdwingen, ondanks het feit dat ze feitelijk al vele jaren werkzaam is bij het UMC.

Maarten Stigter, adviesbureau Berenschot

De manier waarop de arbeidsovereenkomst als arts-onderzoeker per 1 mei 2006 is geëindigd (met die blijkbaar afgedwongen geantedateerde ‘opzegging’), is natuurlijk niet erg fraai. Op zichzelf is het echter mogelijk om na een vaste arbeidsovereenkomst een tijdelijke arbeidsovereenkomst aan te gaan. Zeker als het om een wezenlijk andere functie gaat.

Dat het ziekenhuis in deze situatie die mogelijkheid had op 1 mei 2006, volgt bovendien uit de cao. Daarin staat dat een arbeidsovereenkomst kan worden aangegaan ‘voor de duur van de opleiding’ (dus ook als dat vijfeneenhalf jaar is). Van belang is nog dat er na deze leerarbeidsovereenkomst een tijdelijke arbeidsovereenkomst kan worden aangegaan en dat de leerarbeidsovereenkomst ‘buiten beschouwing’ wordt gelaten in de keten van arbeidsovereenkomsten die meetellen om te bepalen wanneer er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat [art.2.4.4 CAO UMC].

De vraag is nu wat dit betekent voor de arbeidsovereenkomst die op 1 november 2011, na afloop van die opleiding is aangegaan: de arbeidsovereenkomst van chirurg/staflid. Hier zijn vermoedelijk verschillende juridische redeneringen mogelijk. Ga je er bijvoorbeeld vanuit dat de arbeidsovereenkomst vanaf 1 november 2011 een wezenlijk andere (functie)inhoud heeft, die volgt op een daarvoor (op 1 mei 2006) geëindigde vaste arbeidsovereenkomst, dan kun je misschien stellen dat er een nieuwe, eerste tijdelijke arbeidsovereenkomst kon worden aangegaan. Of stel je je op het standpunt dat de arbeidsovereenkomst vanaf 1 november 2011 beschouwd moet worden als voortzetting van een reeks eerdere (tijdelijke) arbeidsovereenkomsten, waarbij de leerarbeidsovereenkomst wel buiten beschouwing blijft, maar niet tot een onderbreking leidt, de maximumtermijn inmiddels ruimschoots is overschreden en bovendien (in het kader van de flexwet) de functiewijziging niet ter zake doet?
Kennelijk stelt het ziekenhuis zich op het eerste standpunt. Dat betekent dat er na bijna twaalf jaar nog altijd sprake is van een tijdelijke arbeidsovereenkomst. Je kunt je echter afvragen of een redelijke uitleg van de cao en de flexwet niet tot de conclusie zou moeten leiden dat er inmiddels een vast contract is ontstaan.

Jacco van den Berg, Van den Berg Training & Advies

Jouw vraagstuk is meer een arbeidsrechtelijk dan een vraag of je al dan niet genoeg verdient. En arbeidsrecht is not my cup of tea. Ik heb dan ook mijn oor te luister gelegd bij bevriende specialisten en HRM-ers bij ziekenhuizen en deze reageren als volgt:

‘Tijdens je opleiding krijg je altijd een contract voor de duur van de opleiding. Dit zijn vaste opleidingscontracten. Of dit ook als tijdelijk contract gezien wordt weet ik niet, maar ik denk van niet, want het is opleiding. Daarna heeft hij een tijdelijk contract gekregen van een jaar wat daarna verlengd is voor weer een jaar. Dat mag volgens mij.
Hij kan deze vraag het beste voorleggen aan de arbeidsjurist van de orde van medisch specialisten. Deze zitten in Utrecht’.

‘Wat hier gebeurd is kan en mag arbeidsrechtelijk helemaal niet. Riekt naar fraude! Maakt niet uit onder welke CAO of functie hij valt, wettelijk kun je maximaal 3 jaar een tijdelijke arbeidsovereenkomst hebben. En maximaal 3 tijdelijke contracten (totale duur dus maximaal. 3 jaar). Wat wel kan is 3 maanden ‘er tussen uit’, dus tijdelijk geen arbeidsovereenkomst  (binnen de bovengestelde regels). Dan begint de teller weer op nul en kun je weer 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten (max. 3 jaar) af sluiten.
Wat hier gebeurt kán gewoon niet uit het oogpunt van goed werkgeverschap; vragen of je medewerker wil sjoemelen. En ik zie ook niet dat hij 3 maanden niet heeft gewerkt, dus dat opzeggen en dan gelijk weer in dienst gaan heeft geen zin. Het wordt dan gelijk onbepaalde tijd. Daarbij; de 5,5 jaar opleiding impliceert dat dit ook een vast contract is, omdat het langer dan 3 jaar duurt’.

‘Ik heb overlegd met onze juridisch adviseur. Zij kan er geen eenduidig advies over geven omdat de vraag te complex is voor een goed antwoord en de onderliggende stukken ontbreken. Ons advies is om naar een juridisch adviseur te gaan die bekend is met het ambtenarenrecht (bij UMC’s worden geen overeenkomsten gesloten, maar worden medewerkers benoemd’)’

Voor mij blijft het abracadabra. Mijn advies is jouw cases met deze input en die van mijn collega salarisvraag-beantwoorders voor te leggen aan een jurist.