In mijn blog van 19 december 2008 schreef ik dat het terugdringen van het verzuim een optelsom is van keuzen. Eén van de ‘kiezers’ is de medewerker. Gaat deze met een hoofdpijn(je) wel of niet naar zijn werk?
Het was gisterenavond laat met iets te veel bier. Je bent verkouden en voelt je een beetje grieperig. Je kijkt naar de wekker en je ziet tot je schrik dat het al acht uur is en je zoon Karel van vier moet nog naar school worden gebracht. In razend tempo kleed je jezelf en je zoon aan. Smeert een boterham tussen de bedrijven door. Gelukkig valt de file mee. Een paar minuten voor negen wandel je enigszins opgejaagd je kantoor binnen als de telefoon gaat:
K : ‘Met Kees. Ik wil me ziek melden’
L : ‘Oh, wat heb je?’
K : ‘Vermoedelijk een griepje’
L : ‘Wat heb je precies?’
K : ‘Beetje hoofdpijn, voel me rillerig en overal spierpijn’
L : ‘Ben je als bij de huisarts geweest?’
K : ‘Lijkt mij overbodig. Ik weet onderhand wel wat griep is. En als het echt niet meer te houden is slik
ik aspirine.
L: : ‘Oké, beterschap dan maar. Ziek goed uit. Ik zie je wel weer verschijnen’
Als je mij je e-mailadres mailt, ontvang je een Pdf met daarin ondermeer tips en tools over het voorbereiden en voeren van verzuimgesprekken en een checklist voor de telefonische ziekmelding uit het GROTE gesprekkenboek.
Ziekteverlof in plaats van ziekteverzuim
Natuurlijk mede ingegeven door wet- en regelgeving besteden steeds meer organisaties tijd en energie in het snel(ler) aan het werk krijgen van verzuimende medewerkers. Zij de-medicaliseren het verzuim en kijken meer naar wat de medewerker wel kan in plaats van wat hij niet kan. Een medewerker die zich ziek voelt, zo redeneren deze organisaties, ervaart een disbalans in de belasting en belastbaarheid en dat kan een medische of een niet-medische achtergrond hebben. De medewerker neemt vanuit de eigen verantwoordelijkheid de beslissing niet te gaan werken, maar heeft zich wel door middel van een arbeidsovereenkomst gecommitteerd tot het verrichten van arbeid. Vanuit dit perspectief is het passend een soort bijzonder verlof aan te vragen, met als reden arbeidsongeschiktheid door ziekte; ziekteverlof.
Op zich heb ik geen moeite met deze gedachtegang, als er dan maar ook tijd en energie wordt gestoken in het voorkomen van verzuim. Helaas is dit niet in iedere organisatie het geval en kiezen leidinggevenden, door verzuim niet bespreekbaar te maken, ervoor de verzuimbehoefte niet te verminderen. Een gemiste kans en kwalijk.
De verzuimbehoefte
De behoefte van medewerkers om zich met een hoofdpijn(tje) ziek te melden en een baaldag te nemen is groot als het aantal ziekmakende factoren op het werk hoog is. Hierna een overzicht deze van deze factoren aan de hand van de drie A’s.
Arbeidsinhoud
• eentonig werk
• geen contacten met anderen
• continu een (te) hoog werktempo
• geen verantwoordelijk werk, inspraak en ruimte om oplossingen te bedenken
• et cetera
Arbeidsomstandigheden
• hoge werkdruk
• onveilige werksituatie
• lawaai, koude, hitte
• ontbreken van interne voorzieningen als toiletten en kleedruimte
• et cetera
Arbeidsverhoudingen
• ruzieachtige werksfeer
• slechte relatie met leidinggevende en collega’s
• autoritaire stijl van leidinggeven
• geen ruimte om in functioneringsgesprek en werkoverleg over het werk te praten
• et cetera
Vergroting van de binding met het bedrijf, de collega’s en het werk, dringt de verzuimbehoefte terug. Functionerings- en POP-gesprekken bewijzen hierin hun waarde, als ook het gestructureerd voeren van werkoverleg. Ziekmakende factoren als slechte arbeidsomstandigheden, het ontbreken van ‘gezonde’ spanning in het werk en sluimerende conflicten die in de toekomst tot verzuim kunnen leiden, kunnen in deze gesprekken / dit overleg besproken en op- en aangepakt worden. Ziekteverlof of ziekteverzuim, voorkomen is nog steeds beter dan genezen!